چه ماسک هایی قدرت محافظت در برابر ویروس کرونا را دارند؟

چه ماسک هایی قدرت محافظت در برابر ویروس کرونا را دارند؟

هفتم فوریه رئیس سازمان بهداشت جهانی هشدار داد که به دلیل شیوع ویروس کرونا دنیا در حال رویارویی با کمبود ماسک و سایر تجهیزات محافظتی است. بخصوص نیاز زیادی به ماسک‌های جراحی وجود دارد. اما چه نوع ماسک‌هایی واقعاً موثر هستند و می‌توانند از ما در برابر ویروس کووید ۱۹ محافظت کنند؟ با ما همراه باشید تا پاسخ این سوالات را پیدا کنید.
Kolmi-Hopen یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات پزشکی یک بار مصرف است. در شرایط معمولی تشکیلات این کمپانی در فرانسه هر سال ۱۵۰ میلیون ماسک جراحی و بیش از ۲۰ میلیون ماسک اکسیژن تولید می‌کند. به گفته GéraldHeuliez مدیر عامل Kolmi-Hopen در حال حاضر با افزایش تقاضا، این کمپانی باید بیش از ۵۰۰ میلیون ماسک تولید کند. همزمان کمپانی‌هایی مثل Foxconn اعلام کرده اند که برای رفع تقاضای جهانی تا انتهای این ماه ۲۰ میلیون ماسک تولید خواهند کرد.
از زمان شیوع ویروس کرونا مردم چین و سایر نقاط جهان برای تهیه ماسک جراحی به داروخانه‌ها هجوم بردند. اما ماسک‌های بسیار متنوعی در بازار وجود دارد و لزوماً همه آنها در برابر این ویروس موثر نیستند. در ادامه به شما خواهیم گفت کدام ماسک‌ها واقعاً از شما محافظت می‌کنند.

ماسک جراحی و ماسک فیلتردار

ماسک‌ها دو مدل مختلف دارند: ماسک جراحی و ماسک فیلتردار

ماسک جراحی یک نوع وسیله پزشکی یک بار مصرف است که می‌توان آن را از داروخانه تهیه کرد و از شما در برابر عوامل آلوده کننده ای که از طریق قطرات کوچک منتقل می‌شوند، محافظت می‌کند. این قطرات می‌توانند بزاق یا ترشحات دستگاه تنفسی باشند که هنگام بازدم فردی که آن را پوشیده منتقل می‌شوند.
اگر پرستاران و پزشکان از این ماسک‌ها استفاده کنند، این ماسک از بیمار و محیط اطراف او (هوا، سطوح، تجهیزات و محیط جراحی) محافظت می‌کند. اگر یک بیمار این ماسک را بپوشد، از آلودگی محیط اطراف او پیشگیری می‌شود. نباید بیشتر از ۳ تا ۸ ساعت از این ماسک‌ها استفاده کرد.
ماسک جراحی می‌تواند از فردی که آن را پوشیده در برابر مایعات بیولوژیکی محافظت کند. در این حالت ماسک باید یک لایه ضدآب داشته باشد. می‌توان برای محافظت از چشم‌ها این ماسک را به یک لبه یا نقاب مجهز کرد.
اما ماسک جراحی از عوامل بیماری زایی که به وسیله هوا منتقل می‌شوند، محافظتی به عمل نمی‌آورد در نتیجه مانع آلوده شدن فردی که آن را پوشیده به ویروسی مثل ویروس کرونا نمی‌شود.

ماسک فیلتردار ماسکی است که مانع تنفس ذرات معلق در هوا (گرد و غبار، دود، بخار) و همچنین گازها و بخاراتی مثل گازهای بیهوشی و ضدعفونی کننده می‌شود که برای سلامت فرد خطرناک هستند. این ماسک‌ها که در داروخانه‌ها موجود نیستند از فردی که آن را پوشیده در برابر عوامل عفونت زایی که در هوا هستند محافظت می‌کند در نتیجه مانع ابتلای فرد به ویروس‌هایی مثل ویروس کرونا، سارس و غیره می‌شود.
ماسک‌های فیلتردار دو نوع هستند: عایق دار و فیلتر. مدل فیلتری دارای یک دستگاه فیلترینگ و قسمتی است که روی صورت قرار می‌گیرد. گاهی اوقات قسمت فیلتر داخل خود قسمتی که روی صورت قرار می‌گیرد نصب می‌شود. بسته به نوع فیلتر این ماسک ممکن است فقط در برابر ذرات معلق، فقط در برابر برخی گازها و بخارها و یا در برابر ذرات، گازها و بخارات محافظت ایجاد کند.
گاهی اوقات ماسک‌های فیلتردار مجهز به یک شیر بازدهم هستند تا برای استفاده کننده راحت تر باشند. این شیر مانع از تراکم ذرات و هوا داخل ماسک و بخار گرفتن عینک‌ها می‌شود و به شخص امکان می‌دهد که به راحتی دم و بازدم کند.
لازم به ذکر است که ماسک‌های فیلتردار از شخصی که آن را پوشیده در برابر قطرات آلوده محافظت می‌کنند. ممکن است این ماسک‌ها یا یک بار مصرف و یا قابل استفاده مجدد باشد که در این حالت وقتی فیلتر پر می‌شود می‌توان آن را تعویض کرد.

استانداردهای ماسک

هر کدام از ماسک‌های معرفی شده در هر کشور یا منطقه جغرافیایی استانداردها و قوانین خود را دارند.
ماسک‌های جراحی در جهت بازدم (از داخل به خارج) تست می‌شوند. در این تست‌ها کارایی فیلتر باکتریایی بررسی می‌شود.
در اروپا این ماسک‌ها باید استاندارد اروپایی EN ۱۴۶۸۳ را داشته باشند که ۳ لایه فیلتر باکتری (BFE۱, BFE۲, Type R) دارد. در امریکا این ماسک‌ها باید استانداردهای ASTM را داشته باشند که سه لایه محافظتی دارد (از ریسک کم قرار گرفتن در معرض مایعات تا ریسک بالا برای قرار گرفتن در معرض مایعات).
ماسک‌های فیلتردار در جهت دم (از بیرون به داخل) تست می‌شوند. این تست‌ها کارایی فیلتر و درز مواد به داخل را بررسی می‌کنند.
در اروپا این ماسک‌ها باید استاندارد اروپایی EN ۱۴۹: ۲۰۰۱ را داشته باشند که سه کلاس برای ماسک‌های فیلتردار یک بار مصرف دارد:
• FFP۱ کمترین سطح فیلترینگ را دارد و یک فیلتر آئروسل دارد که حداقل مانع ورود ۸۰ درصد مواد می‌شود و حداکثر ۲۲ درصد مواد به داخل آن نشت می‌کند. این ماسک بیشتر به عنوان محافظ در برابر گرد و غبار (برای کارهایی مثل تعمیرات منزل) کار می‌کند.
• FFP۲ این ماسک‌ها حداقل فیلترینگ ۹۴ درصدی و حداکثر نشت ۸ درصدی به داخل دارند. از این ماسک‌ها بیشتر در محیط‌های ساخت و ساز، کشاورزی و مزارع و توسط متخصصین مراقبت‌های بهداشتی برای محافظت در برابر ویروس‌ها استفاده می‌شود. در حال حاضر از این ماسک‌ها جهت محافظت در برابر ویروس کرونا هم استفاده می‌شود.
• ماسک‌های FFP۳ بیشترین سطح فیلتر را دارند. این ماسک‌ها حداقل فیلتر ۹۹ درصد و حداکثر نشت ۲ درصدی دارند که از فرد در برابر ذرات بسیار ریز مثل آزبست محافظت می‌کنند.

ماسک‌های فیلتردار در امریکا باید استانداردهای NIOSH (موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی) را داشته باشند. در این استاندارد چند کلاس مختلف از ماسک‌های فیلتردار وجود دارد که هر یک سطح محافظت خاصی دارد:
• کلاس N: مقاومتی در برابر روغن ندارند. این ماسک‌ها سه مدل N۹۵، N۹۹ و N۱۰۰ دارند. عدد بعد از حرف N نشان دهنده درصد فیلتر ذرات معلق است.
• کلاس R: مقاومت در برابر چربی و روغن تا ۸ ساعت. این ماسک‌ها هم سه مدل R۹۵، R۹۹ و R۱۰۰ دارند.
• کلاس P: کاملاً در برابر چربی مقاوم است. این ماسک‌ها هم سه مدل P۹۵، P۹۹ و P۱۰۰ دارند.

چه ماسک‌هایی مناسب ویروس کرونا هستند؟

به محض اینکه فردی آلوده تشخیص داده شد، باید ماسک جراحی بپوشد.
در اروپا، پرستاران و پزشکان باید ماسکی حداقل در کلاس FFP۲ یا FFP۳ استفاده کنند تا حداکثر سطح محافظت را در برابر ذرات و ترشحات بدن بیمار آلوده داشته باشند.
در امریکا ماسک‌های N۹۵ ۹۵ درصد از ذرات معلق موجود در هوا را فیلتر کرده و به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها حتی می‌توانند در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها از شخص محافظت کنند. در نتیجه کادر درمانی باید ماسکی از کلاس N، R یا P استفاده کنند.

ماسک یک بار مصرف مناسب تر است یا چند بار مصرف؟

ماسک‌های جراحی، ماسک‌های یک بار مصرفی هستند که باید پس از مصرف به روش مناسب دور ریخته شوند. ماسک‌های فیلتردار (FFP، N، R یا P) می‌توانند یک بار مصرف یا چند بار مصرف باشند. در حالت دوم می‌توان پس از پر شدن فیلتر آن را تعویض کرد.
عمر مفید ماسک جراحی یا ماسک فیلتردار توسط کارخانه مشخص می‌شود و بستگی به نوع استفاده دارد. در مجموع بسته به تجمع مواد در فیلتر و عواملی مثل رطوبت، دما، حجم تنفس و غیره طول عمر این ماسک‌ها از ۳ تا ۸ ساعت است.
برای ماسک‌های فیلتردار که مجهز به فیلتر گاز هستند، به محض اینکه شخص بوی گاز یا مواد را حس کرد باید محل کار را ترک کرده و فیلتر آن را تعویض کند. همچنین در رابطه با فیلترهای گرد و غبار اگر شخص احساس کرد که در نفس کشیدن با مشکل روبرو شده باید محوطه را ترک و فیلتر را تعویض کند. این ماسک‌ها بیشتر توسط افرادی استفاده می‌شود که در تماس با مواد شیمایی هستند، همچنین آتش نشان‌ها.