آیا ماسک‌های خانگی از شما در برابر ویروس کرونا محافظت می‌کنند؟
در این مطلب به بررسی توصیه‌های فعلی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری و انجمن ریه امریکا در رابطه با عملکرد ماسک‌هایی که در منزل تهیه می‌شوند، نحوه پوشیدن آنها و مقایسه عملکرد آنها با ماسک‌های N۹۵ می پردازیم، و به این پرسش که آیا ماسک‌های خانگی از شما در برابر ویروس کرونا محافظت می‌کنند؟ ، پاسخ خواهیم داد.
ماسک‌هایی که در منزل ساخته می‌شوند، حالا جزء وسایل هر خانه‌ای محسوب می‌شوند
طی چند هفته اخیر ماسک‌های غیرپزشکی تبدیل به وسیله‌ای برای استفاده شخصی توسط افراد سالم و همچنین بیمارها شده و حالا مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها هم آنها را توصیه کرده و در شهرها و کشورهای مختلف بسیار پرکاربرد شده‌اند.
حالا این ماسک‌ها برای بسیاری از افراد بخشی از زندگی روزمره محسوب می‌شوند و مشتریان فروشگاه‌ها، دوچرخه سوارها، افراد پیاده و سرنشینان خودروها همگی از آنها استفاده می‌کنند. حالا که ویروس کرونا در سراسر جهان ۲ میلیون نفر را آلوده کرده و منجر به مرگ بیش از ۱۵۰ هزار نفر شده است مردم برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس به ماسک‌های خانگی روی آورده اند.
ماسک‌های خانگی و غیرپزشکی راهکار ایده آلی محسوب نمی‌شوند اما حداقل تولید آنها محدود نیست. استفاده از ماسک‌های N۹۵ و حتی ماسک‌های جراحی برای کادر پزشکی که دائماً در تماس با بیماران هستند بسیار اهمیت دارد (اخیراً FDA هم یک پروتکل اضطراری برای موسسات پزشکی صادر کرد که طبق آن می‌توانند فقط در محیط‌های بیمارستانی ماسک‌های N۹۵ را استریلیزه کرده و مجدد استفاده کنند).
در عین حال افراد سوالات زیادی در رابطه با ماسک‌های خانگی دارند بخصوص باتوجه به اینکه در شرایط فعلی توصیه‌ها همواره در حال تغییر هستند. آیا پوشیدن ماسک در مکان‌های عمومی باعث محافظت در برابر ویروس کرونا می‌شود؟ چنین ماسک‌هایی چقدر از شما محافظت می‌کنند؟ چه چیزی باعث شده که ماسک‌های N۹۵ برای کادر پزشکی تا این حد اهمیت داشته باشند؟
هدف این مقاله ارائه اطلاعاتی در رابطه با جدیدترین توصیه‌های مطرح شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و انجمن ریه امریکاست و این نکات توصیه پزشکی محسوب نمی‌شوند. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر در رابطه با ساختن ماسک در منزل یا محل‌هایی برای خرید آنها هستید سایر اخبار سایت ما را بررسی کنید چون اخبار سایت ما همواره در حال بروزرسانی هستند.
ماسک‌های صورت در همه اشکال و ابعاد
دلیل استفاده از ماسک‌های غیرپزشکی و خانگی در شرایط فعلی چیست؟
ماه‌هاست که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) به افرادی که مشکوک به ابتلا به کووید ۱۹ هستند و همچنین به بیماران و کادر پزشکی توصیه می‌کنند که از ماسک‌هایی در درجه پزشکی استفاده کنند. اما افزایش ناگهانی تعداد موارد ابتلا به این بیماری در امریکا و بخصوص در شهرهایی مثل نیویورک و نیوجرسی نشان داده که راهکارهای فعلی به اندازه کافی برای مقابله با گسترش این بیماری قوی و موثر نیستند.
همچنین اطلاعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی افراد می‌توانند با پوشیدن ماسک‌های خانگی در مکان‌های شلوغی مثل سوپرمارکت‌ها از خودشان محافظت کنند. البته همچنان بهترین راه مقابله با این ویروس فاصله گذاری اجتماعی و شستشوی دستهاست.
دکتر Albert Rizzo یکی از اعضای ارشد انجمن ریه امریکا در ابتدای ماه جاری طی ایمیلی اعلام کرد:
پوشیدن ماسک توسط همه افراد می‌تواند تا حدی از آنها در برابر ترشحاتی که با عطسه و سرفه پخش می‌شوند محافظت کند. گزارشات اولیه نشان داده که این ویروس می‌تواند در قطرات موجود در خون از یک تا سه ساعت پس از اینکه شخص آلوده محیط را ترک کرد، زنده بماند. پوشیدن صورت مانع آلوده شدن شما با این قطرات موجود در هوا خواهد شد.
ماسک‌های خانگی می‌توانند به محافظت از دیگران در برابر شما کمک کنند
به گفته انجمن ریه امریکا، از هر چهار شخص آلوده به ویروس کرونا یک نفر ممکن است علائمی خفیف نشان دهد یا هیچ گونه علائمی نشان ندهد. پوشاندن صورت با پارچه وقتی در اطراف دیگران هستید می‌تواند به پیشگیری از ورود ترشحات بزاق در هوا هنگام عطسه و سرفه کمک کند و اگر شما آلوده باشید و خودتان اطلاع نداشته باشید، از بیمار شدن دیگران هم پیشگیری خواهد کرد.
انجمن ریه امریکا در یک پست وبلاگی که راجع به ماسک‌های خانگی نوشته شده اعلام کرد: “این نوع ماسک‌ها از فردی که آنها را می‌پوشد محافظت نمی‌کنند بلکه از انتقال ناخواسته بیماری به دیگران – اگر شما یک ناقل بدون علامت باشید – پیشگیری خواهد کرد.”
نظر CDC در رابطه با ماسک‌های خانگی
مهم ترین نکته‌ای که در رابطه با پیام امروز CDC وجود دارد این است که پوشاندن صورت هنگام ترک منزل یک اقدام داوطلبانه جهت محافظت از سلامت عمومی است و نباید جایگزین راهکارهایی مثل قرنطینه، فاصله گذاری اجتماعی و شستشوی کامل دست‌ها شود.
CDC مرجع رسمی امریکایی در رابطه با پروتکل‌ها و اقدامات محافظتی علیه ویروس کرونا است. به گفته این سازمان: “پوشاندن صورت با پوشش‌های پارچه‌ای در مکان‌های عمومی برای مواقعی که فاصله گذاری اجتماعی سخت تر است (مثلاً در فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها) و بخصوص در مکان‌هایی با تردد عمومی زیاد توصیه می‌شود.”
این موسسه به افراد اعلام کرده به دنبال ماسک‌های جراحی یا پزشکی نباشند و اجازه بدهند ماسک‌های N۹۵ برای کادر پزشکی باقی بمانند و در عوض صورت خودشان را با پارچه‌های معمولی که امکان شستشو و استفاده مجدد آنها وجود دارد بپوشانند. قبلاً این موسسه ماسک‌های خانگی را به عنوان آخرین راهکار در بیمارستان‌ها و تشکیلات پزشکی و درمانی در نظر گرفته بود.
روش درست برای استفاده از ماسک و پوشاندن صورت
مهم ترین نکته پوشش کامل بینی و دهان است و این ماسک باید تا زیرچانه شما را بپوشاند. در صورتیکه در مکان‌های شلوغ مثلاً برای حرف زدن با دیگران ماسک را بردارید، تاثیر آن بسیار کمتر خواهد شد. بهتر است که این ماسک را قبل از ترک کردن ماشین به خوبی تنظیم کنید نه در صف انتظار فروشگاه‌ها.
آیا می‌توان از ماسک صورت دوباره استفاده کرد؟
ماسک‌های پارچه‌ای که در منزل ساخته می‌شوند، قابل شستشو هستند. ماسک‌های پزشکی در حالت ایده آل یک بار مصرف هستند اما کمبود شدید ماسک‌های N۹۵ در شرایط فعلی باعث شده که سازمان‌های بهداشتی به دنبال راهکارهایی برای ضدعفونی و استفاده مجدد از آنها باشند.
بحث و اختلاف نظر در رابطه با استفاده از ماسک
هفته‌ها این بحث وجود داشت که آیا در محیط‌های بیمارستانی یا در محیط‌های عمومی می‌توان از ماسک‌های خانگی استفاده کرد یا خیر. این بحث‌ها در شرایطی ایجاد شده که حجم موجودی ماسک‌های N۹۵ – یکی از تجهیزات محافظتی ضروری که کادر پزشکی برای مقابله با ویروس کرونا استفاده می‌کنند – به سطح بسیار پایینی رسیده است.
کارایی ماسک‌های خانگی برای محافظت از افراد در برابر ویروس کرونا در محیط‌های بیمارستانی ثابت نشده است چون روش ساخت، کسب مجوز و استفاده از ماسک‌های N۹۵ کاملاً متفاوت است. اما در این شرایط کادر پزشکی در کشورهای مختلف هر آنچه که در دسترس داشته باشند را استفاده می‌کنند.
به افراد هم توصیه شده که اگر در منزل ماسک N۹۵ مصرف نشده دارند آنها را به بیمارستان‌ها یا مراکز مراقبت‌های پزشکی اهدا کنند.
این روزها ماسک‌های صورت همه جا مشاهده می‌شوند.
ماسک‌های N۹۵ و سایر ماسک‌ها: تناسب با صورت و کسب مجوز
ماسک‌های N۹۵ به عنوان بهترین پوشش برای صورت و موثرترین راهکار برای پیشگیری از ابتلای کادر درمان به ویروس کرونا محسوب می‌شوند.
ماسک‌های N۹۵ با سایر ماسک‌های جراحی و ماسک‌های صورت تفاوت دارند چون کاملاً روی دهان و بینی را می‌پوشانند و حداقل ۹۵ درصد از ذرات معلق موجود در هوا را فیلتر می‌کنند. ممکن است این ماسک‌ها یک دریچه بازدم هم داشته باشند که باعث می‌شوند نفس کشیدن برای فردی که آنها را پوشیده راحت تر شود. ویروس کرونا می‌تواند در هوا تا ۳۰ دقیقه زنده بماند و از طریق بخار (نفس کشیدن)، صحبت کردن، سرفه، عطسه و آب دهان منتقل شود و همچنین روی اشیایی که زیاد لمس می‌شوند، قرار می‌گیرد.
ماسک‌های N۹۵ توسط موسسه ملی سلامت و ایمنی شغلی مجوز دریافت می‌کنند. ماسک‌های جراحی N۹۵ دوباره برای استفاده در جراحی‌ها توسط اداره غذا و داروی امریکا بررسی می‌شوند و محافظت بیشتری در برابر موادی همچون خون بیماران فراهم می‌کنند.
در محیط‌های پزشکی امریکا، ماسک‌های N۹۵ باید تست مشخص شده توسط OSHA (اداره سلامت و امنیت شغلی) را هم پشت سر بگذارند. ماسک‌هایی که در منازل ساخته می‌شوند تحت نظارت قانونی قرار ندارند اما در برخی وبسایت‌ها الگوهای توصیه شده برای استفاده از این ماسک‌ها تشریح شده است.
ماسک‌های خانگی: پارچه و کش
می توان ماسک‌های خانگی را به سرعت و با قیمت مناسب با استفاده از چرخ خیاطی یا دست در منزل تهیه کرد. حتی تکنیک‌هایی هم هستند که نیاز به سوزن ندارند و با استفاده از الگوهای خاص یا اتو می‌توان آنها را تهیه کرد. الگوها و دستورالعمل‌های نحوه ساختن این ماسک‌ها در سایت‌های مختلف وجود دارند که در برخی از آنها از چند لایه پارچه، بند کشی و نخ معمولی استفاده می‌شود.
برخی از این الگوها فقط شامل چند تای ساده و دارای بندهای کشی هستند که روی گوش قرار می‌گیرند. برخی دیگر شباهت بیشتری به ماسک‌های N۹۵ دارند. برخی هم حاوی شیارهایی هستند که می‌توانید داخل آنها فیلتر تسویه کننده نصب کنید.
توجه داشته باشید که شواهد علمی کافی وجود ندارد که نشان دهد این ماسک‌ها به خوبی روی صورت محکم می‌شوند یا فیلترهایی که از محل‌های مختلف خریداری می‌شود، کارایی لازم را دارند. مثلاً ماسک‌های جراحی معمولی یکسری شکاف و جای باز باقی می‌گذارند. به همین خاطر CDC تاکید می‌کند که در کنار استفاده از این ماسک‌ها اقدامات احتیاطی دیگری مثل شستن دست و فاصله گرفتن از دیگران را فراموش نکنید، بعلاوه‌ی پوشیدن صورت در مکان‌های شلوغ و نقاطی که آلودگی به ویروس کرونا در آنها زیاد مشاهده شده است.
ماسک‌های خانگی اولین بار برای چه کاری (غیر از محافظت در برابر کووید ۱۹) استفاده شدند
هدف بسیاری از وبسایت‌هایی که الگو و دستورالعمل برای ماسک‌های خانگی ارائه می‌کنند در اصل فراهم کردن راهی برای محافظت از افراد از استنشاق ذرات بزرگ مثل دود خودروها و گرد و خاک و آلودگی هوا بخصوص در دوره‌های حساسیت فصلی و با ماسک‌هایی شیک و مطابق مد روز بود. این ماسک‌ها به عنوان راهی جهت محافظت از افراد در برابر ابتلا به کووید ۱۹ در نظر گرفته نمی‌شدند. اما CDC بر این باور است که این ماسک‌ها می‌توانند به کند شدن روند شیوع ویروس کرونا کمک کنند چون در حال حاضر سایر ماسک‌ها به صورت گسترده در دسترس نیستند.
در سایت CraftPassion نوشته شده:
به دلیل حملات اخیر ویروس کرونا در سراسر جهان، ما درخواست‌های زیادی برای دستورالعمل تهیه ماسک با فیلتر داشتیم. سلب مسئولیت: قرار نیست این ماسک صورت جایگزین ماسک جراحی شود و صرفا یک راهکار احتمالی برای افرادی است که در بازار به ماسک دسترسی ندارند. هنوز هم بهترین راه محافظت در برابر ویروس کرونا، استفاده درست از ماسک جراحی است.
موضع CDC در رابطه با ماسک‌های خانگی
CDC هم مثل سازمان بهداشت جهانی یک نهاد مدیریتی است که دستورالعمل‌های لازم برای جامعه پزشکی را مشخص می‌کند. موضع CDC در رابطه با ماسک‌های خانگی در دوره شیوع ویروس کرونا تغییر کرده است.
بیست و چهارم مارس، یکی از صفحات وبسایت CDC با تایید کمبود ماسک‌های N۹۵ پنج گزینه جایگزین را برای کادرپزشکی (به اختصار HCP) که به ماسک N۹۵ دسترسی ندارند، ارائه کرد.
CDC در رابطه با ماسک‌های خانگی نوشت:
در محیط‌هایی که دسترسی به ماسک در آنجا ممکن نیست، کادر پزشکی می‌توانند به عنوان آخرین راهکار، جهت مراقبت از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ از ماسک‌های خانگی (از جمله روسری، دستمال سر) استفاده کنند. اما ماسک‌های خانگی PPE در نظر گرفته نمی‌شوند در نتیجه قابلیت محافظت آنها برای کادر پزشکی مشخص نیست. هنگام در نظر گرفتن این گزینه باید احتیاط زیادی صورت بگیرد. در حالت ایده آل ماسک‌های خانگی باید در کنار شیلد محافظت صورت که کل صورت و اطراف آن را می‌پوشاند (و تا چانه یا پایین تر از آن ادامه دارد) استفاده شود.
اما CDC در یکی دیگر از صفحات وبسایت خود برای شرایطی که ماسک‌های N۹۵ در دسترس نیستند، یک استثناء قائل شده است.
استفاده کادر پزشکی از ماسک‌های خانگی یا ماسک‌هایی که تایید NIOSH را ندارند
در محیط‌هایی که ماسک‌های N۹۵ به قدری محدود هستند که امکان پیروی از استانداردهای همیشگی در زمینه استفاده از ماسک‌های N۹۵ یا تجهیزات محافظتی با سطح مشابه یا بالاتر از آنها وجود ندارد و ماسک‌های جراحی نیز در دسترس نیستند، ممکن است کادر پزشکی مجبور باشند به عنوان آخرین راهکار از ماسک‌هایی که توسط NIOSH بررسی یا تایید نشده و یا ماسک‌های دست ساز استفاده کنند. می‌توان از این ماسک‌ها برای مراقبت از بیماران مبتلا به کووید ۱۹، سل، سرخک و آبله مرغان استفاده کرد. اما هنگام استفاده از این گزینه باید بسیار مراقب بود.
حالا CDC از همه شهروندان خواسته که هنگام ترک منزل از یک پوشش صورت استفاده کنند.
ماسک و استریلیزه کردن
یکی دیگر از تفاوت‌های بین ماسک‌های دست ساز و کارخانه‌ای از برندهایی مثل ۳M، Kimberly-Clark و Prestige Ameritech به مسئله استریلیزه کردن مرتبط است که در محیط‌های بیمارستانی اهمیت ویژه‌ای دارد. با ماسک‌های دست ساز هیچ تضمینی برای استریل بودن یا پاک بودن ماسک از ویروس کرونا وجود ندارد، حتماً این ماسک‌ها را قبل از اولین استفاده و بین استفاده‌ها کاملاً شستشو دهید.
دستورالعمل‌های CDC مدتها ماسک‌های N۹۵ را پس از هر بار استفاده آلوده در نظر گرفته و به افراد توصیه می‌کرد که پس از استفاده آنها را دور بریزند. اما شدت کمبود ماسک‌های N۹۵ باعث شده که بسیاری از بیمارستان‌ها برای محافظت از پزشکان و پرستارها راهکارهایی جدی تر در پیش بگیرند از جمله ضدعفونی کردن ماسک بین استفاده‌های مکرر از طریق خودداری از استفاده از آن برای یک مدت مشخص یا استفاده از اشعه ماورای بنفش برای استریلیزه کردن آنها.
بیست و نهم مارس FDA در اقدامی جدید استفاده از یک تکنیک ضدعفونی کننده جدید برای پاکسازی ماسک‌ها که از سوی سازمان غیرانتفاعی Battelle مطرح شده بود را تایید کرد. این سازمان غیرانتفاعی ارسال دستگاه‌های ضدعفونی کننده خود که قادر به پاکسازی ۸۰ هزار ماسک N۹۵ در روز هستند را به شهرهای نیویورک، بوستون، سیاتل، واشنگتن و DC آغاز کرد. در این ماشین‌ها از فاز بخار پراکسید هیدروژن برای ضدعفونی ماسک‌ها استفاده می‌شود که باعث می‌شود امکان استفاده مجدد از ماسک‌ها تا ۲۰ بار فراهم شود.
باز هم همانطور که اشاره شد، ماسک‌های پارچه‌ای را می‌توان با شستشو در ماشین لباسشویی تمیز کرد.
توجه به محدودیت‌ها
باز هم باید به این نکته توجه داشت که ممکن است تهیه ماسک توسط خودتان مانع از ابتلا به ویروس کرونا در محیط‌های پرخطر مثل مکان‌های عمومی شلوغ یا ملاقات با دوستان و اعضای خانواده که با شما زندگی نمی‌کنند، نشود.
از آنجایی که امکان ابتلا به ویروس کرونا از طریق فردی که هیچ گونه‌ای علائمی ندارد وجود دارد، بسیار مهم است که برای حفظ سلامت و امنیت جانی افراد بالای ۶۵ سال و بیماران خاص از راهکارهای تایید شده استفاده شود تا سلامت همه افراد حفظ شود. طبق توصیه متخصصین همچنان قرنطینه، فاصله گذاری اجتماعی و شستشوی دست‌ها مهم ترین اقدامات محسوب می‌شوند.
